Wendy Cope: ‘Nhà thơ phải biết đọc thơ’

 

Wendy Cope là thi sĩ nổi tiếng người Anh. Bà khẳng định, muốn trở thành nhà thơ, trước hết bạn phải là người yêu thơ và biết đọc thật nhiều thơ.

Thanh Huyền -

Dưới đây là cuộc trò chuyện giữa bà với tờ Time Out.

- Với bà, thơ là gì?

- Tôi không trả lời được câu hỏi này. Sự khác nhau giữa thơ và văn xuôi là ở chỗ: thơ được viết thành dòng, đúng không? Còn văn xuôi thì được viết thành đoạn. Tôi nghĩ đó là sự khác nhau chủ yếu. Nhiều người nghĩ, nhịp điệu rất quan trọng với thơ, nhưng nó cũng quan trọng với văn xuôi.

- Bà không dùng dấu hiệu kỹ thuật để định nghĩa thơ ca đấy chứ?

- Không, tôi không nghĩ chúng định nghĩa thi ca. Nhưng không phải loại thơ nào cũng có vần, không phải loại thơ nào cũng có nhịp điệu. Rất khó để bạn có thể định nghĩa đầy đủ về thơ ca. Vậy thì “viết thành dòng” là một dấu hiệu nhận biết về nó.

- Vậy thơ ca có ý nghĩa như thế nào với bà?

- Tôi không biết. Tôi chỉ biết làm thơ thôi. Thơ là thứ tôi thích viết và thích đọc. Bạn sẽ không thể trở thành nhà thơ nếu không thích đọc thơ. Có lẽ, nói về ý nghĩa thì, thơ là thứ tôi thích đọc. Vậy thôi.

Nhà thơ Wendy Cope.

- Thể thơ yêu thích của bà là gì?

- Nếu bạn đọc sách của tôi, bạn sẽ thấy tôi sáng tác dạng thơ sonnets (thơ trữ tình 14 câu) rất nhiều. Ngoài ra còn có thể thơ villanelle. Đó là hai thể thơ mà tôi yêu thích.

- Tại sao bà lại chọn thơ cho sự nghiệp sáng tác của mình?

- Nó diễn ra tự nhiên. Một ngày, tôi ngồi xuống và làm thơ, vậy thôi.

- Sáng tác thơ, với bà, có diễn ra theo một quá trình không?

- Có. Tôi cần một điểm khởi đầu. Có lẽ nó là một dòng nào đó xuất hiện trong đầu, nghe có vẻ như một dòng thơ. Tôi sẽ viết ra và tiếp tục xem nó đi đến đâu. Nếu nó thành bài thơ thì tốt. Còn nếu không, tôi sẽ lại tìm điểm khởi đầu. Vậy nên, nếu bạn có cái dòng khởi đầu này rồi, thì hãy viết ra để xem câu chữ dẫn bạn đến đâu.

- Bà thường thích sáng tác ở đâu?

- Thường là ở nhà. Tôi có một chiếc ghế, một chiếc ghế rất thoải mái để ngồi viết. Thường tôi viết bằng tay, sau đó đánh máy lại. Đó là ở nhà. Còn thì thỉnh thoảng tôi cũng làm thơ trong khách sạn. Những lúc đó, khôn có giấy, không có máy tính, tôi đành viết ra trên một chiếc phong bì.

- Bà thích viết vào khoảng thời gian nào trong ngày?

- Tôi viết vào bất cứ lúc nào.

- Bà thích thơ ca ở giai đoạn nào?

- Ồ, một câu hỏi hay. Nhưng tôi không biết mình có đặc biệt thích một giai đoạn thơ nhất định nào đó hay không. Mà tôi có những nhà thơ yêu thích, như George Herbert, John Clare, Robert Frost, Emily Dickinson, Shakespeare. Tôi đọc thơ cũ nhiều hơn thơ ca đương đại. Tôi cũng cố nắm bắt kịp với thơ ca đương đại. Nhưng thỉnh thoảng lắm tôi mới tìm được tập thơ yêu thích, còn thì thường xuyên gặp phải những tập thơ không “nuốt” nổi.

- Những phong cách thơ nào ảnh hưởng đến bà?

- Tôi bị ảnh hưởng bởi rất nhiều nhà thơ sau hàng chục năm như thế. Nhưng tôi không biết cụ thể ai ảnh hưởng đến tôi và ảnh hưởng như thế nào. Có lẽ các nhà phê bình sẽ chỉ ra được điều này. Một điều rất hay là tôi đọc rất nhiều nhưng không hề biết tôi bị ảnh hưởng ra sao.

- Vậy, đọc có ý nghĩa như thế nào đối với sáng tác?

- Vô cùng quan trọng. Điều khiến tôi khó chịu nhất là gặp phải một như thơ nào đó nói rằng họ không thích đọc thơ. Một lần, một người đàn ông lớn tuổi, đến gặp tôi tại một liên hoan văn học, đưa cho tôi một tập thơ và nói: “Tôi không đọc thơ, tôi chỉ làm thơ thôi”. Tôi cá cả nghìn bảng rằng, tập thơ đó của ông ta sẽ chẳng ra gì. Và đúng là như thế. Không đọc thơ, không yêu thơ thì khó mà làm thơ hay được.

- Bà còn nhớ bài thơ đầu tiên bà viết?

- Tôi viết bài thơ đầu tiên khi mới 6 tuổi. Bởi vì nhà trường yêu cầu viết một bài thơ. Và tôi đã viết về con gấu bông của mình.

- Bài thơ thế nào?

- Tệ lắm.

TRANH MINH HỌA CỦA LAURA WESSON

Laura Wesson, nữ họa sĩ minh họa người Anh, người yêu thời trang, yêu phim ảnh, yêu sô cô la, và yêu cả thời gian…Cô vẽ tất cả những gì mình yêu thích với tất cả niềm đam mê.







Laura

 

 

Nhạc sĩ Phạm Duy qua đời tại Sài Gòn

      Theo đài tiếng noí Hoa Kỳ VOA

 

         

Tác giả Nghìn Trùng Xa Cách, nhạc sĩ Phạm Duy vừa qua đời vào chiều Chủ nhật 27/01/2013 tại Sài Gòn, ở tuổi 92. Phạm Duy, tên thật Phạm Duy Cẩn, sinh ngày 05/10/1921 tại Hà Nội. Với tác phẩm đầu tay là Cô Hái Mơ, viết năm 1942, Phạm Duy bước vào thế giới âm nhạc từ năm 1942. Biến cố năm 1975 đưa ông sang định cư tại Mỹ và đến năm 2005, ông trở lại sống ở Sài Gòn, Việt Nam cho đến nay. Có thể nói hơn 70 năm sống với âm nhạc, Phạm Duy đã để lại nhiều tác phẩm đi vào lòng người, những ca khúc của ông gắn liền với những biến cố thăng trầm của đất nước. Bài viết dưới đây của ca sĩ - nhà văn Quỳnh Giao viết về một ca khúc của Phạm Duy chưa đầy một tuần trước ngày ông qua đời. Trân trọng giới thiệu cùng bản đọc VOA.

Ngày Xuân, Nghe Lại Ca Khúc "Xuân Hành" Của Phạm Duy
Quỳnh Giao

Có phải là ngẫu nhiên không mà hai nhạc phẩm đầy tính chất anh hùng ca của Lizst và Beethoven đều lấy âm giai Mi giáng Trưởng (Mi bémol Majeur)? Đó là Cầm tấu khúc số 1 của Lizst có tên là "Héro" và Cầm tấu khúc số 5 của Beethoven có tên là "Emperor" viết cho đại đế Napoléon.

Nhạc sĩ Phạm Duy

​​Trong nền tân nhạc Việt, các ca khúc về lịch sử hay những bài hùng ca thường được viết trên âm giai Fa Trưởng. Nói về nhạc thuật, các âm giai Trưởng như Do, Ré và Fa nghe thấy trong sáng và hợp với giọng Kim. Khi giọng Kim là giọng chính (chant), bè phụ thường được viết thấp hơn để làm nổi giọng chính. Những ca khúc như “ Việt Nam Minh Châu Trời Đông” của Hùng Lân, “Nước Non Lam Sơn” hay “Bóng Cờ Lau” và “Tiếng Chim Gọi Đàn” của Hoàng Quý, “Hội Nghị Diên Hồng” hay “Bạch Đằng Giang” của Lưu Hữu Phước, “Việt Nam, Việt Nam” của Võ Đức Thu, “Việt Nam Anh Dũng” của Dương Thiệu Tước”, “Việt Nam Hùng Tiến” của Thẩm Oánh…v.v. đều được viết trên cung Fa Trưởng.

Thật sự, thì âm giai trong sáng hay u tối, êm dịu hay gay gắt chỉ có ảnh hưởng với nhạc khí, chứ không ảnh hưởng với giọng hát. Giọng hát nhẹ êm hay mạnh mà cứng là do âm sắc (timbre) của người trình bày. Giọng Thổ thường dầy hơn giọng Kim, ngược lại thì giọng Kim lanh lảnh và thánh thót hơn giọng Thổ. Riêng các nhạc sĩ sáng tác và sử dụng dương cầm, mà Frederic Chopin là một điển hình, thì chuộng loại âm giai mang nhiều dấu giáng (bémol). Ông cho rằng đàn những nốt giáng (phím đen trên dương cầm) thì tiếng đàn êm hơn, và về kỹ thuật thì ngón tay trườn trên phím, càng sâu càng dễ di chuyển lả lướt hơn…

Trong khung cảnh chung như vậy, ca khúc “Xuân Hành” của Phạm Duy lại được viết trên cung Mi giáng Trưởng, trong sáng mà êm dịu hơn âm giai Fa Trưởng.

Những ai mới nghe ca khúc này thì tự hỏi rằng tác giả dùng chữ "hành" trong ý nghĩa nào. Hành có thể là hành trình, hành khúc, hoặc biết đâu còn là một thể thơ cổ, như bài “Tỳ bà hành” mà ai cũng biết qua bản dịch của Phan Huy Vinh, hay bài “Hiệp khách hành” mà các độc giả của Kim Dung có thể còn nhớ và nhất là “Hành phương Nam” của Nguyễn Bính?

Người nghe hay người thưởng ngoạn có quyền mở rộng sự cảm nhận để hiểu tác phẩm từ sở thích hay nhận thức khác biệt của mình.

Nhưng nhạc sĩ Phạm Duy là người cẩn trọng, như tên của ông.

Trong cuốn "Ngàn Lời Ca" được xuất bản tại hải ngoại năm 1987, ông giải thích khung cảnh sáng tác của từng bài mà gọi đó là "sự tích". Ông trình bày rằng mình đã soạn nhiều ca khúc về hành trình của con người trong cuộc đời, trong đó có ba bài hành là "Lữ Hành", "Dạ Hành" và "Xuân Hành". Chúng ta liền hiểu ra ý nghĩa của chữ hành trong tác phẩm.

​​Nếu "Lữ Hành" là cuộc hành trình thơ thới và bất tận của loài người và được ông sáng tác tại Sài Gòn vào năm 1953 đầy hy vọng thì "Dạ Hành" là lúc con người đi trong đêm tối. Mà bóng tối ở đây không là một khái niệm về thời gian khi thiếu ánh mặt trời. Bóng tối là chông gai hiểm hóc của phận người và ca khúc cũng được viết tại Sài Gòn nhưng mà là Sài Gòn khói lửa của chiến chinh năm 1970.

Rồi Phạm Duy mới nói về cuộc đi bình thường là bài "Xuân Hành", sáng tác năm 1959, ở giữa hai bài hành kia. Hành trình bình thường và muôn thuở như câu hỏi đầy vẻ triết học là "người là ai, từ đâu tới và sẽ đi về đâu".... Người từ lòng người đi ra rồi sẽ trở về lòng người. Người vừa là thần thánh, vừa là ma quỷ, biết thương yêu dai mà cũng biết hận thù dài….Nhất là biết vui buồn giữa hai nhịp đập của con tim, ngay cả khi tim ngừng đập.

Với khoảng cách thời gian, nghĩa là có thêm sự chín muồi của cuộc sống, ta có thể nghe lại ba bài hành này mà thoát khỏi hoàn cảnh của Sài Gòn thời 53, 59 hay 70. Nghe lại với tâm cảnh của chính mình. Đấy cũng là lý do mà tôi thích bài “Xuân Hành” hơn cả.

Về nhạc thuật thì đấy là một ca khúc có nhịp điệu uy nghi hùng dũng, trong sáng mà êm dịu chứ không chát chúa như nhiều bài hùng ca hoặc một khúc quân hành. Bài "Lữ Hành" rất hay nhưng ít người hát vì từ đầu đến cuối là dùng nhịp chõi – syncope. Đôi khi có người còn trình bày theo điệu "swing" khá giật mà không phản ảnh được nội dung sâu sắc thánh thiện của lời ca. So với "Lữ Hành" thì bài "Xuân Hành" dễ hát hơn, nhưng cũng cần trình bày hợp ca nên đòi hỏi kỹ thuật hòa âm mới diễn tả hết giá trị của tác phẩm. Phải chăng vì vậy mà ngày xưa, chúng ta ít được nghe ca khúc này ở ngoài các chương trình của đài phát thanh?

Bây giờ mà nghe lại, khi tư duy đã lắng đọng, người ta còn thấy ra một giá trị khác, là nội dung của lời từ.

Phạm Duy đã dẫn chúng ta vào tác phẩm với lời giới thiệu về câu hỏi muôn đời là người từ đâu tới và đi về đâu. Nhưng trong ca khúc mà cũng là một đời người từ thuở là mầm non chớm nở đến khi trở thành lá úa, ông còn diễn tả nhiều điều khác nữa. Nổi bật trong đó là chữ nhân, hay tinh thần nhân ái là chữ mà ông dùng. Chúng ta sinh ra là từ lòng người với tiếng khóc và nụ cười, với thương yêu và hận thù lẫn đắm say. Nhưng chân lý muôn đời là trưa hôm qua có thể còn là người, đêm hôm sau thì đã thác, có khi là vị thần hoặc một lũ ma lẻ loi....

Chữ sinh và hủy chỉ là hai mặt của cuộc đời và ai ai cũng như vậy. Nhưng, nội dung mang tính chất thánh ca của tác phẩm nằm trong thông điệp chìm ẩn bên dưới: sự bất diệt trong vòng tử sinh đó là chữ nhân. Nếu sinh ra và sống mãi với lòng nhân thì chẳng ai nên sợ cái chết. Cuộc hành trình của đời người mang ý nghĩa thăng hoa của một mùa Xuân khi nó được hướng dẫn bởi lòng tử tế.

Khi liên lạc với chú Phạm Duy - người viết vẫn gọi ông như vậy với sự tôn kính - về bài Xuân Hành, tôi đã lẩm nhẩm hát lại và ngẫm lại rồi nghĩ đến một thông điệp tôn giáo.
Đó là lẽ tử sinh của luân hồi, là ngũ uẩn gồm có sắc-thọ-tưởng-hành-thức. Nhờ sự suy ngẫm đó mình tìm ra một chữ "hành" trong kinh sách nhà Phật. Đấy là ý khác của "hành" trong bài Xuân Hành. Rất đơn giản thì hành động tốt sẽ tạo ra thiện nghiệp để có ngày vượt khỏi lẽ tử sinh. Phải chăng, câu "Đường nhân ái còn đi mãi mãi" của ca khúc nói về một cách sống bất tử? Nếu quả như vậy thì thông điệp này còn sâu xa hơn lời ca trong bài "Đường Chiều Lá Rụng" của Phạm Duy....[QG]

 

Những dòng chia sẻ của nghệ sĩ dành cho nhạc sĩ Phạm Duy:

Chia sẻ của nhạc sĩ Nguyễn Ánh 9 Chia sẻ của nhạc sĩ Nguyễn Ánh 9 Chia sẻ của ca sĩ Ánh Tuyết Chia sẻ của ca sĩ Kyo York

Thụy Kha

¤ ♥ ¤ Phiên Khúc Buồn - Video và Trình Bày Uyên Love ¤ ♥ ¤

Phiên Khúc Buồn- Tác giả:Tha Phương

Video được thực hiện qua những hình an̉h muà đông do chính UL chụp cảnh nơi mình đang cư ngụ , trong cảm xúc thênh thang cái lạnh muà đông cùng quyện với sự thu hút của cái đẹp thiên nhiên thật hấp dẫn lạ lùng...Sweden mùa tuyết lạnh 2012...

***** Winter Pictures by Uyên Love *****

Một ngày muà đông  với khí hậu lạnh dưới độ âm - 15 , mọi cảnh vật xung quanh trên con đường tôi rảo bước đi hôm nay như quyện với một không gian và thời gian rất ư yên tĩnh , lặng lẽ trôi đi như niń thở , ngưng động vì sự lôi cuốn thật đẹp thật hấp dẫn qua những hình an̉h do chính UL đã chụp   bằng chiếc điện thoại Iphone trên tay , để cố gắng thu hút cảm xúc như dưới đây của mình ;)

@@ Hạt Giống Tâm Hồn @@ But́ nghiêng UL

…Đây đó đôi khi ta bắt gặp những ý tưởng lạ, những khát khao hoài hão, những lời lẽ mong lung lơ đãng bâng quơ hoặc những "lời hay ý đẹp" ... những dòng tâm tư chia sẽ của đối phương , tuy đã có thể hình dung qua cách mô tả mường tượng, suy đoán, hoặc một thoáng nhìn qua hay là ngay cả chưa được biết hình dạng mặt mũi dáng vốc ra sao,..m..m.. 
Nhưng trên thế giới online thì thôi tốt hơn hết là không nên tìm hiểu khía cạnh bề ngoài nhiều quá, mà chỉ cần lưu lại trong ta bằng sự quan tâm hay qua cách nhìn nhận của chính cảm giác mà từ đó nắm vững một gốc độ của đối phương đang trò chuyện chia sẽ như đang gởi gấm cho mình điều gì đó thật khiến ta phải "bận lòng" đôi chút,  ta ngừng lại trong tâm hồn và lắng lòng mình xuống tựa như một ly nước trong để nhận ra cõi con người và cuộc sống này còn lắm điều suy gẫm!!!...

Các bạn nghĩ gì..và đón nhận ra sao???...Riêng UL luôn có một nhạy cảm rất thú vị khi đón nhận những điều đó...Nó cho UL thêm hơi thở, thêm hấp dẫn và buông thả một tí về cách nhìn nhận tâm hồn của đối phương...Không nên khắc khe với người khi mình còn chưa hiểu rõ  họ thế nào...

…Người bâng quơ lơ đãng hay cố ý...
…Biết được người mang những gì trong tim...
…Hay người về trong ngục tối u minh...
…Bao trầm lặng nơi cõi lòng vây kín…
******UL******

Tại sao quốc kỳ Mỹ lại có 50 ngôi sao?

Lá cờ của Hợp chủng quốc Hoa Kỳ (Mỹ) hiện tại có 50 ngôi sao trên nền của 13 sọc trắng và đỏ. Để tìm hiểu lý do tại sao lại như vậy, chúng ta hãy điểm qua lịch sử của nước Mỹ :

Đầu tiên, cờ của Mỹ (không chính thức) bao gồm cờ của Anh và 13 sọc trắng, đỏ thể hiện cho 13 tiểu bang thuộc quyền sở hữu của Anh (cờ do Betsy Ross thêu)

Ngày 14/6/1777, lá cờ chính thức của Mỹ đã được công bố bao gồm 13 sọc và 13 ngôi sao. Sau đó vào năm 1791 và 1792, khi bang Vermont và Kentucky gia nhập, lá cờ này đã được tăng thành 15 sọc và 15 ngôi sao.

Năm 1818, nghị viện quyết định chuyển lại thành 13 sọc và sẽ giữ nguyên không thay đổi số lượng sọc để biểu trưng cho số bang lúc khởi đầu. Lần lượt số lượng sao cứ tăng dần và cho đến khoảng thời gian 1908-1912 thì lá cờ Mỹ đầu tiên được đặt tại Bắc cực đã có 46 sao. Cho tới năm 1963, quốc kỳ Mỹ được cắm trên đỉnh Everest và trên mặt trăng vào năm 1969 là 50 ngôi sao thể hiện cho 50 bang trong Hợp chủng quốc Hoa Kỳ. Số lượng sao này được giữ cho tới bây giờ.

Bạn có thể click vào trang web này để xem rõ hơn về lịch sử của lá quốc kỳ Mỹ.

<<<<<<<<<<<<<<<<<>>>>>>>>>>>>>>>>>>>